Τα παιδιά τρελαίνονται να προσποιούνται, να ζουν σε φανταστικούς κόσμους! Kαι να πιστεύουν σε πλάσματα, όπως ο Άγιος Βασίλης και τα ξωτικά. Τα παιχνίδια αυτά προσποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ανάπτυξη του παιδιού σε κάθε τομέα: δημιουργικό, γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό και σωματικό. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά εξασκούν μια σπουδαία ικανότητα που έχουμε ως ανθρώπινο είδος: Να φανταζόμαστε, να οραματιζόμαστε και να δημιουργούμε άλλους τρόπους ζωής!
Το παραμυθένιο κλίμα των Χριστουγέννων αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ατελείωτο παιχνίδι για όλη την οικογένεια. Που μάλιστα μπορεί να κρατήσει εβδομάδες μέχρι την κορύφωση του. Είναι επίσης ένας άριστος τρόπος εισαγωγής του παιδιού προσχολικής ηλικίας σε έννοιες και αξίες, που ακόμα δεν μπορεί να κατανοήσει γνωστικά, αλλά να νιώσει μέσα από το παιχνίδι.
Πώς να απαντάμε όταν αρχίζουν οι αμφιβολίες
Τα παιδιά μέχρι 4-5 ετών, λάμπουν από χαρά και αγωνία περιμένοντας τον Άη Βασίλη, με απόλυτη πίστη στα λεγόμενα των γονιών και στις «αποδείξεις». Σταδιακά όμως αρχίζουν οι αμφιβολίες και, όσο η σκέψη τους γίνεται πιο συγκεκριμένη και λογική, τα ερωτήματα πληθαίνουν. Καλό είναι να απαντάμε με ειλικρίνεια και ευαισθησία. Και να τα ωθούμε, όπως μέσω ανοιχτών ερωτήσεων, να ανακαλύψουν την αλήθεια μόνα τους, σαν μικροί επιστήμονες. Σταδιακά, η γνωστική τους ανάπτυξη επιτρέπει την κατανόηση των συμβολισμών. Σε αυτή την ηλικία, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να δούνε τις ιστορίες και τα πρόσωπα ως σύμβολα αγάπης, μοιράσματος, ελπίδας. Αλλά και τόσων άλλων εννοιών.
Κατά κάποιον τρόπο, μπορούμε να πούμε την αλήθεια χωρίς να χαλάσουμε τη μαγεία. Να εξηγήσουμε ότι ο Άγιος Βασίλης υπάρχει αν πιστεύεις σε αυτόν. Να ρωτήσουμε τι πιστεύουν τα ίδια, να τονίσουμε ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να πιστεύει ό,τι θέλει. Μέχρι την ηλικία των 7 με 9 ετών, τα περισσότερα παιδιά γνωρίζουν πλέον την αλήθεια. Μπορεί να μας φαίνεται σκληρή αυτή η μετάβαση. Αλλά μπορούμε να παρηγορηθούμε αν σκεφτούμε ότι: Η διαδικασία της ανακάλυψης της αλήθειας συντελεί στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και του σκεπτικισμού.
Τι ισχύει για τα παιδιά που ποτέ δεν πίστεψαν στον Άη Βασίλη;
Υπάρχουν και ενήλικοι που προτιμούν να μην πούνε ψέματα σχετικά με την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη. Και παιδιά που ποτέ δεν πίστεψαν ότι πραγματικά υπάρχει. Επιστημονικά, δεν έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά αυτά χάνουν την αθωότητα ή την παιδικότητα τους. Ή ότι δεν ασκούν τη φαντασία τους. Αρκεί βέβαια να μη στερούνται μύθων και φανταστικών καταστάσεων γενικώς. Ίσως, απλά, χάνουν μια ευκαιρία να μοιραστούν αυτό το συναρπαστικό παιχνίδι με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους… Δεν είναι ανάγκη πάντως να πιστεύει κάποιος ότι ο Άγιος Βασίλης έχει σάρκα και οστά για να ζήσει το παραμύθι. Πολλοί μικροί, αλλά και μεγάλοι, ζούνε στο πνεύμα των ημερών χωρίς να πιστεύουν ότι όλα αυτά πραγματικά υπάρχουν!
Σκόπιμο είναι να παρατηρούμε και να γνωρίζουμε καλά το παιδί μας και να το ακολουθούμε στον δρόμο που μας δείχνει. Έτσι θα αποφύγουμε να του δημιουργήσουμε σύγχυση: Δεν έχει νόημα να πιέσουμε ένα παιδί να πιστέψει στον Άη Βασίλη και να δημιουργούμε τις «αποδείξεις», αν αυτό μας λέει ότι π.χ. τον φοβάται (ενίοτε συμβαίνει και αυτό), ή ότι ξέρει πως δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Από την άλλη, αν κάποιο μικρό παιδί πιστεύει στην ύπαρξη του, δεν θα ήταν πολύ σκληρό να μη βρει δώρα κάτω από το δέντρο, επειδή δεν πιστεύουμε εμείς;
Ιδανικά, μπορούμε να δούμε την ιστορία των Χριστουγέννων ως ένα μαγικό παιχνίδι προσποίησης. Που μπορεί να προσφέρει χαρά και ενθουσιασμό, που μας θυμίζει τη γενναιοδωρία, την αλληλεγγύη, την ανιδιοτέλεια στη ζωή μας. Να δείξουμε στα παιδιά ότι όλοι μπορούμε να γίνουμε Άη Βασίληδες ή μικροσκοπικά ξωτικά γεμάτα εκπλήξεις, και μάλιστα όχι μόνο τα Χριστούγεννα!
Μπορεί να σας ενδιαφέρει επίσης το άρθρο:
Messy Play Συνταγή | Χριστούγεννα με παιχνίδι και επιστήμη!